16 października na pamiątkę wyboru Karola Wojtyły na Papieża kościół katolicki obchodzi Dzień Papieski. Z tej okazji przypominamy o propozycji, którą ponad dwa lata temu skierowali do władz miasta bielscy historycy, wśród nich zmarły niedawno dr Jerzy Polak.
Osobiste związki Karola Wojtyły z naszym miastem są powszechnie znane, ale niewielu bielszczan uświadamia sobie, jak mocno z Białą, Bielskiem i Lipnikiem powiązana była, i to od kilku pokoleń, rodzina Wojtyłów. Wniosek o utworzenie w Bielsku-Białej specjalnie oznakowanego turystycznego szlaku miejskiego, upamiętniającego właśnie nie samego Jana Pawła II, lecz rodzinę Wojtyłów, podpisali: dr Andrzej Grajewski, historyk; dr Piotr Kenig, historyk; dr Jerzy Polak, historyk; Henryk Juszczyk, były przewodniczący Rady Miejskiej.
Jak podkreślają sygnatariusze listu, związki z naszym miastem Karola Wojtyły, sięgają trzech pokoleń wstecz i obejmują zarówno jego rodziców, jak i dziadków i pradziadków z obu stron. W Lipniku urodził się Karol Wojtyła-senior, a w Białej obie jego babki: Anna Maria z Przeczków Wojtyłowa oraz Maria Anna z Scholzów Kaczorowska. W Białej mieszkał i pracował Maciej Wojtyła, dziadek papieża, pochowany na miejscowym cmentarzu rzymskokatolickim. W Białej urodziła się Olga, zmarła tuż po porodzie siostra Karola. Natomiast w Bielsku w Szpitalu Miejskim pracował i zmarł w 1932 r. dr Edmund Wojtyła, brat przyszłego papieża.
W kształcie proponowanego szlaku autorzy nie uwzględniają miejsc związanych z duszpasterską działalnością Karola Wojtyły, najpierw jako księdza, potem biskupa i w końcu Papieża. Propozycja skupia się na dziejach rodziny Wojtyłów.
Proponowane do oznaczenia miejsca to:
- – kościół parafialny pw. Narodzenia NMP i św. Walentego w Lipniku, gdzie w 1878 r. zawarli ślub dziadkowie papieża ze strony ojca: Maciej Wojtyła i Anna Maria Przeczek.
- – miejsce po domu Thormayerów w Lipniku, w którym w 1879 r. urodził się Karol Wojtyła senior: ul. Bohaterów Westerplatte 1.
- – grób dziadka Macieja Wojtyły i jego czwartej żony, Marii z Zalewskich, na cmentarzu rzymskokatolickim w Białej.
- – kościół parafialny pw. Opatrzności Bożej w Białej, gdzie m.in. w 1875 r. zawarli ślub dziadkowie papieża ze strony matki: Feliks Kaczorowski i Anna Maria Scholz. Tu ochrzczonych zostało czworo ich dzieci, a także, wg najnowszych ustaleń, ojciec papieża Karol Wojtyła – senior (1879) oraz jego brat przyrodni Józef (1896). Do kościoła tego uczęszczał przez wiele lat dziadek papieża Maciej wraz z rodziną oraz jego przyrodnie rodzeństwo: Stefania (1891) i Józef (1896), a także zmarli w dzieciństwie Kazimierz Józef (1890-1894) oraz Kazimierz Maciej (1894-1895).
- – kamienica Huppertów w Białej, w której w 1916 r. urodziła się i zmarła siostra papieża, Olga Wojtyła: ul. Szkolna 12.
- – dawna Miejska Szkoła Ludowa i Wydziałowa w Białej, obecnie Szkoła Podstawowa nr 9 im. Tadeusza Kościuszki: ul. Józefa Piłsudskiego 47, do której uczęszczały dzieci Macieja Wojtyły, m.in. Karol senior.
- – miejsce po domu w Białej, w którym od ok. 1888 do ok. 1918 r. mieszkał wraz z rodziną dziadek papieża ze strony ojca, Maciej Wojtyła (1852–1923): skwer przy budynku ul. Głęboka 8.
- – dom i dawna wytwórnia powozów Rudolfa Fuchsa w Białej, gdzie w latach ok. 1875–1882/1883 pracował dziadek papieża ze strony matki, Feliks Kaczorowski (1849–1908): ul. Głęboka 2, róg 11 Listopada 50.
- – kamienica w Bielsku z 1913 r. w miejscu starszego domu introligatora Adolfa Urbana, gdzie do 1878 r. mieszkał dziadek papieża, Maciej Wojtyła: ul. Wzgórze 18 (naprzeciwko ustawiony jest Kamień Papieski pod Zamkiem).
- – dawny Szpital Miejski w Bielsku, miejsce pracy i śmierci dr. Edmunda Wojtyły (1906–1932), brata papieża: ul. Stanisława Wyspiańskiego 21.
- – dawna Szkoła Powszechna na Leszczynach, obecnie przedszkole nr 26 , w której uczyła Stefania Wojtyła, przyrodnia ciotka Karola Wojtyły: ul. Straconki 6.
- – dom Dobijów na Leszczynach przy ul. Bolesława Prusa, w którym mieszkała Stefania Wojtyła, gdzie często odwiedzali ją Wojtyłowie ojciec i syn.
Wnioskodawcy byli przekonani, że ustanowienie nowego szlaku pamięci w Bielsku-Białej będzie korzystne nie tylko ze względów promocyjnych, ale pozwoli także mieszkańcom i gościom odwiedzającym nasze miasto zapoznać się z jego bogatą historią, której fragment wpisany jest w dzieje rodziny Wojtyłów. Prezydent Miasta początkowo zapowiedział wsparcie dla tej inicjatywy, ale mimo upływu ponad dwóch lat zapewnienia te nie znalazły pokrycia w faktach.