Instytut Kultury Miejskiej - Miasto Splotów jednak do likwidacji. Przy okazji władze miasta zaprzeczają same sobie: jeszcze trzy miesiące temu instytucja była niezbędna, teraz jest niepotrzebna.

Instytut Kultury Miejskiej – Miasto Splotów został powołany do życia w grudniu 2023 roku w związku ze staraniami Bielska-Białej o przyznanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2029. Tytuł ostatecznie trafił do Lublina, a Bielsko-Biała dostało „nagrodę pocieszenia”, czyli tytuł Polskiej Stolicy Kultury 2026.

Po zakończeniu procesu aplikowania w konkursie o tytuł ESK pojawiły się pytania o przyszłość IKM-Miasto Splotów. O tym, czym zajmował się Instytut po zakończeniu konkursu, pisaliśmy w tekstach: Co dalej z Instytutem Kultury Miejskiej – Miasto Splotów i Czym się zajmuje Miasto Splotów? Narracja, iteracja i immersja.

Zarówno szefostwo Instytutu jak i przedstawiciele władz miasta zapewniali, że istnienie Instytutu nie jest uzależnione od wyniku starań o tytuł ESK i misja IKM-Miasto Splotów będzie kontynuowana. Instytut Kultury Miejskiej – Miasto Splotów powstał nie tylko na potrzeby ESK – mówił w październiku 2024 roku Przemysław Smyczek, naczelnik Wydziału Kultury i Promocji Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. Kontynuację zapowiadał również Rafał Sakowski, dyrektor Instytutu. – Cel funkcjonowania Instytutu został określony dość szeroko, dlatego kontynuacja jest tu oczywista. O potrzebie dalszego funkcjonowania nowej instytucji kultury przekonywał też publicznie Adam Ruśniak, zastępca prezydenta odpowiedzialny za kulturę. Instytut otrzymał też finansowanie w ramach budżetu na 2025 rok.

Wydawało się, że wszelkie wątpliwości zostały rozwiane po ogłoszeniu przez Prezydenta Miasta konkursu na stanowisko dyrektora Instytutu, który to konkurs został rozstrzygnięty 20 marca. Tego dnia Jarosław Klimaszewski obwieścił, że „Pan Rafał Sakowski uzyskał najwyższą ilość punktów w postępowaniu, wykazał się właściwym poziomem wiedzy merytorycznej oraz przedstawił spójną koncepcję rozwoju Instytutu Kultury Miejskiej – Miasto Splotów.” (więcej na ten temat tutaj).

Tymczasem już pięć dni później, 25 marca, prezydent Klimaszewski wystąpił z propozycją… połączenia Instytutu z Bielskim Centrum Kultury. Nie wyjaśnił przy tym, po co był w takim razie konkurs i dlaczego władze miasta przekonywały o potrzebie istnienia Instytutu. Nie uzyskaliśmy też nigdy odpowiedzi na pytanie, jakie gwałtowne zmiany nastąpiły w ciągu tych 5 dni, że nagle przestał być potrzebny zarówno Instytut jak i dopiero co wyłoniony dyrektor?

Minęły kolejne trzy miesiące i do radnych trafił projekt uchwały o likwidacji IKM-Miasto Splotów. Do projektu Prezydent dołączył kuriozalne uzasadnienie, które powoduje, że poprzednie wypowiedzi władz miasta i urzędników „brzydko się zestarzały”. Okazuje się na przykład, że istnienie Instytutu było jednak ściśle związane z tytułem ESK. W uzasadnieniu czytamy: „Celem działalności Instytutu było przygotowanie aplikacji prezentującej, w drugim etapie konkursu o tytuł ESK program, który byłby realizowany w przypadku uzyskania przez Miasto Bielsko-Biała tego tytułu. Zakres działalności statutowej Instytutu został dostosowany do ww. programu, a w przypadku uzyskania przez Miasto tytułu ESK Instytut miał być jego koordynatorem, współrealizatorem oraz wykonawcą”.

Ponieważ konkurs o tytuł ESK wygrało inne miasto a miejskie instytucje kultury poszerzyły swoje kompetencje w sposób, który gwarantuje realizację programu zaplanowanego w ramach Polskiej Stolicy Kultury 2026, likwidacja Instytutu jest uzasadniona – twierdzi dziś Prezydent Miasta.

* * *

Od Redakcji: Radni podejmą uchwałę w tej sprawie dopiero na sierpniowej sesji (w lipcu posiedzenie rady nie jest planowane). Trudnych pytań do Prezydenta Miasta raczej nie będzie; większość tej rady zagłosuje za każdą propozycją władz, niezależnie od tego, czy prezydent Klimaszewski zaproponuje likwidację Instytutu, jego podział czy nawet powstanie trzech nowych splecionych ze sobą małych „instytucików”. Nie dowiemy się też zapewne, dlaczego nastąpiła taka radykalna zmiana planów ani nie usłyszymy słowa „przepraszam” za wprowadzanie opinii publicznej w błąd. 

foto: IKM - Miasto Splotów