Kim są filumeniści? Odpowiedź znajdą Państwo w klubie Karpatek na os. Karpackim, gdzie można zobaczyć interesującą ekspozycję etykiet zapałczanych z całego świata.

Pierwsze zapałki (patyk sosnowy z główką z siarki) zwane „ognistym patykiem” wynaleziono w 508 roku w Chinach. 180 lat temu, 1 października 1845, na terenie ówczesnego Królestwa Prus, w Sianowie koło Koszalina powstała najstarsza na terenie dzisiejszej Polski manufaktura zapałek. Były bardzo drogie i często dzielono je na czworo. 

W Polsce było 5 państwowych wytwórni zapałek w Sianowie, Częstochowie. Bystrzycy, Czechowicach i Gdańsku; wspólnie tworzyły Zjednoczenie Przemysłu Zapałczanego (ZPZ). W Częstochowie znajduje się Muzeum Produkcji Zapałek z działającą linią produkcyjną z początku XX wieku, galerią rzeźb z zapałek oraz wystawą etykiet zapałczanych. W Bystrzycy Kłodzkiej znajduje się Muzeum Filumenistyczne gromadzące etykiety zapałczane oraz eksponaty związane z nieceniem ognia, zapałkami i zapalniczkami.

Aby pooglądać etykiety zapałczane nie musimy jechać do Bystrzycy. W Klubie Hobbystów i Kolekcjonerów na Osiedlu Karpackim zgromadzono kilka tysięcy etykiet zapałczanych z całego świata – najstarsze z roku 1940 (niemieckie) i polskie z roku 1945. Są też zapalniczki i lampy naftowe, zapałki z Indii, Rosji, Japonii. Zapałki, a właściwie etykiety zapałczane, pełniły rolę edukacyjną i informacyjną. Przekazywały informacje o: pożarach, alkoholu, chorobach, zdrowiu, kulturze jazdy, wypoczynku i rekreacji; promowały regiony kraju i zabytki a także wydarzenia  historyczne i kulturalne.  

Zapytaliśmy Ryszarda Wronę, twórcę i kustosza zapałczanej wystawy, o to skąd wzięlo się u niego  zainteresowanie tą tematyką. Oto co usłyszeliśmy: – Urodziłem się na wsi a w domu się nam nie przelewało. Zapałki były drogie i moi rodzice rzeczywiście dzielili zapałkę na czworo. Wtedy też, w latach młodzieńczych, przeczytałem po raz pierwszy baśń „Dziewczynka z zapałkami” J.Ch. Andersena. Wywarła na mnie duże wrażenie; pamiętam ją do dzisiaj. Wtedy też zacząłem zbierać pudełka po zapałkach i etykiety. I tak zostało do dzisiaj.

Twórca i kustosz tej wystawy zna wiele zapałczano-etykietowych ciekawostek i chętnie dzieli się nimi z odwiedzającymi wystawę. Wystawę można zwiedzać w dni powszednie w godz. 15.00 – 18.00 do 25 kwietnia. Po uzgodnieniu telefonicznym (tel. 506 139 838) wystawę można także zwiedzać w innych godzinach. Dotyczy to szczególnie grup przedszkolnych i szkolnych, dla których przewidziane są konkursy rysunkowe a ich dzieła, po zakończeniu wystawy, prezentowane będą w Klubie Karpatek.

W maju kolekcjonerzy i hobbyści z Troclika planują kolejną wystawę - minerałów, kamieni szlachetnych i biżuterii. W czerwcu zaś zorganizują wystawę widokówek z Bielska-Białej, Cieszyna, Żywca i okolic. Posiadacze takowych proszeni są o kontakt z panem Ryszardem Wroną (poprzez Klub Karpatek).