Redakcja LuBBie.pl wytypowała najważniejsze wydarzenia kolejnych miesięcy minionego roku. Wybór jest subiektywny i jest jedynie propozycją dla naszych Czytelników. W ramach zabawy, bo przecież tym jest nasz ranking, każdemu z wydarzeń nadaliśmy tytuł, nawiązujący do znanego filmu. A czemu wydarzeń jest trzynaście, skoro miesięcy tylko dwanaście? O tym przekonacie się Państwo na sam koniec. Zapraszamy do lektury!

Styczeń – Bielska masakra piłą mechaniczną

Rok zaczął się od negatywnego dla władz miasta rozstrzygnięcia sporu wokół wycinki drzew i krzewów na Sarnim Stoku. 10 stycznia Samorządowe Kolegium Odwoławcze unieważniło decyzję Prezydenta Miasta, który zrezygnował z oceny oddziaływania na środowisko dla inwestycji deweloperskiej na Sarnim Stoku. Zdaniem SKO decyzja Prezydenta została wydana z rażącym naruszeniem prawa (treść dokumentacji została zmieniona na 3 dni przed wydaniem decyzji), zignorowano także walory przyrodnicze terenu i skalę inwestycji. Spór oczywiście trwa nadal, ale sąd podtrzymał ustalenia SKO – decyzja Prezydenta jest nieważna. Co z tego, skoro maszyny wjechały na teren inwestycji już kilka godzin po decyzji i zieleń została wycięta i wykarczowana?

Luty – Seksmisja po bielsku

Nowoczesność wreszcie dotarła na prowincję. Po styczniowej gali Ikarów, czyli nagród Prezydenta Miasta w dziedzinie kultury, w środowiskach feministycznych zawrzało. Wśród nominowanych do nagrody nie było bowiem żadnej kobiety, przeciw czemu na początku lutego zaprotestowało ponad 40 aktywnych kobiet związanych z naszym miastem. Sygnatariuszki listu otwartego apelują w nim o wprowadzenie zmian w regulaminie konkursu, gdyż uważają, że kobiety są pomijane nie tylko podczas nominacji do nagrody, ale także rzadziej od mężczyzn ją otrzymują. Zmiany miałyby polegać na wprowadzeniu parytetów - zarówno w składzie kapituły, jak i w składzie nominowanych osób. Prezydent Miasta zmian nie wprowadził. Teraz z niecierpliwością czekamy na kolejną galę w styczniu 2024 roku.

Marzec – Aquaman i zaginiona komisja

29 marca mieszkańców miasta postawiła na nogi wieść o zatruciu wody. Komunikaty Sanepidu i AQUA SA ostrzegały przed użyciem wody nawet do celów higienicznych. Zasięg awarii rozszerzał się na kolejne ulice miasta, na osiedlach pojawiły się beczkowozy. Sztab kryzysowy w Ratuszu zebrał się dopiero po ponad dobie od pierwszych informacji, Prezydent Klimaszewski zabrał głos dopiero po 50 godzinach. Informacyjny chaos trwał do 1 kwietnia: tego dnia Sanepid podaje informację, że woda nadaje się do spożycia oraz że zidentyfikowano awarię magistrali, w wyniku której do wody pitnej dostał się niebezpieczny styren. 3 kwietnia prokuratura podejmuje śledztwo. 11 kwietnia odbywa się sesja nadzwyczajna Rady Miejskiej, na której radni otrzymują informację, że powołana została specjalna komisja, która wyjaśni przyczyny awarii. Na wyniki prac tej komisji czekamy do dziś. 

Kwiecień – Dzień, w którym owce przestały milczeć

6 kwietnia bielszczanie po raz pierwszy w historii miasta wzięli udział w referendum lokalnym. Choć frekwencja sprawiła pewien niedosyt (referendum okazało się niewiążące: zagłosowało 28,45% upoważnionych, a próg wynosił 30%), to można powiedzieć, że mieszkańcy Bielska-Białej zdali egzamin z demokracji lokalnej. Mimo jednostronnej ratuszowej kampanii propagandowej, głosujący zdecydowanie odrzucili pomysł budowy spalarni śmieci w Wapienicy, lansowany przez Prezydenta Klimaszewskiego. Pomimo tego, że referendum nie było wiążące dla władz, Prezydent zdecydował się uznać jego wynik i zrezygnować z budowy spalarni. 

W referendum zadano też dwa inne pytania: 61,72% głosujących bielszczan opowiedziało się przeciwko ograniczeniu ruchu pojazdów w centrum miasta, a 62,85% poparło finansowanie procedury in vitro z budżetu miasta (ten projekt jednak i tak przepadł w głosowaniu w Radzie Miejskiej). 

Maj – Obywatel Kane zostaje w domu

31 maja br. zakończyła się 10. edycja Bielskiego Budżetu Obywatelskiego. Ponad 90% środków zgarnął jeden projekt, będący połączeniem kilkunastu inicjatyw różnych środowisk z różnych miejsc w mieście. Do realizacji zaklasyfikował się jeszcze drugi, mały projekt. Ponieważ pierwszy projekt „zjadł” ponad 7,5 mln zł, to dla reszty projektów dużych czy średnich pieniędzy już zabrakło. Wszystko to jest konsekwencją decyzji o likwidacji projektów osiedlowych, przeforsowanej przez radnych Klubu Jarosława Klimaszewskiego. Inny efekt tej nieprzemyślanej decyzji: w tym roku do głosowania mieszkańcy zgłosili zaledwie 17 projektów (w poprzedniej edycji – 69). Najistotniejsze jest jednak to, że w tym roku oddano jedynie 7460 głosów, tymczasem w IX edycji głosowało 14 627 osób. Operacja się udała, pacjent ledwo zipie. 

Czerwiec – Pan Samochodzik i nasze miasto

6 czerwca obchodziliśmy 50. rocznicę zejścia z taśmy montażowej Fabryki Samochodów Małolitrażowych pierwszego „Malucha”, czyli Polskiego Fiata 126p. Do 22 września 2000 roku, kiedy zakończono produkcję, powstało 3 318 674 „Maluchów”, w tym 1 152 325 w bielskiej fabryce. Samochód ten zmienił życie nie tylko wielu polskich rodzin, ale także naszego miasta. Rozbudowa FSM spowodowała przyjazd do Bielska-Białej tysięcy pracowników i ich rodzin, to z kolei pociągnęło za sobą konieczność budowy nowych osiedli mieszkaniowych. PF 126p był najtańszym samochodem na rynku, kosztował wówczas 69 tysięcy złotych (średnia pensja – ok. 3-4 tys. zł, pensja minimalna – 1200 zł).

Lipiec – Mission Possible

4 lipca wbito pierwszą łopatę pod budowę nowej placówki kulturalnej w Bielsku-Białej – Domu Kultury w Straconce. Powstanie on przy skrzyżowaniu ulicy Górskiej i Złoty Potok. Jest to zwieńczenie wieloletnich starań społeczności Straconki. To pierwsza od wielu lat budowa od podstaw nowego obiektu służącego kulturze w naszym mieście. Pod koniec roku pojawiły się informacje, że nie ostatnia: miasto ma zamiar zbudować nową siedzibę Teatru Lalek „Banialuka”. 

Sierpień – Tajemnicza wyspa

Od 7 sierpnia na platformie streamingowej Vodylla można oglądać dokumentalny film historyczny pt. Śmierć wyspy. Bielitz-bialaer Sprachinsel w reżyserii Dariusza Tomalaka. Film przypomina wielokulturowe Bielsko i Białą, których istnieniu położyła kres II wojna światowa. O „niemieckiej wyspie językowej” opowiadają ostatni świadkowie jej zmierzchu. Kinowa premiera filmu miała miejsce już 5 kwietnia, a zainteresowanie widzów spowodowało, że film wprowadzono do repertuaru kina Helios.

Śmierć wyspy wzbudziła falę zainteresowania niemieckimi śladami w historii miasta, czemu dali wyraz także słuchacze debaty zorganizowanej przez nasz portal, którą obejrzeć można tutaj.

Wrzesień – Lepiej być nie może

Rok akademicki zaczyna się 1 października, jednak w tym roku wyjątkowo dla bielskiej społeczności akademickiej ważniejsza datą był 1 września. Od tego dnia Akademia Techniczno-Humanistyczna stała się Uniwersytetem Bielsko-Bialskim! Historię rozwoju bielskiej uczelni opisaliśmy na naszych łamach: https://lubbie.pl/aktualnosci/od-kata-w-liceum-do-uniwersytetu. A to nie koniec akademickich awansów miasta: od tego roku działa u nas filia Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, a dotychczasowa Wyższa Szkoła Finansów i Prawa stała się Akademią Nauk Stosowanych (więcej pisaliśmy na ten tamt tutaj). 

A 8 września ruszył nasz portal i od tego czasu towarzyszymy Wam nieprzerwanie, informując o najważniejszych wydarzeniach w Bielsku-Białej, o czym świadczą także linki do naszych artykułów, które od teraz pojawiają się w naszym zestawieniu. 

Październik – Europa, Europa

Wyborów parlamentarnych 15 października nie umieszczamy w naszym zestawieniu, bo nie miały charakteru lokalnego. Ale niespełna dwa tygodnie później, 27 października, ogłoszono wyniki I etapu konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 roku. Bielsko-Biała – obok Lublina, Katowic i Kołobrzegu – zakwalifikowało się do ścisłego finału. Aplikacja konkursowa, zwana bidbookiem, której głównym motywem stało się „Miasto splotów”, znalazła uznanie w oczach jurorów (czytaj tutaj). Niezależnie od dalszych losów konkursu, jest to już teraz spore osiągnięcie. Dalsze starania o tytuł mają zaowocować szeregiem przedsięwzięć i inwestycji w dziedzinie kultury. 

Listopad – Śmierć Prezydenta

9 listopada w wieku 82 lat zmarł wieloletni Prezydent Miasta, Jacek Krywult. Całe dorosłe życie związany był z naszym miastem. Przez 35 lat pracował w Fabryce Aparatów Elektrycznych „Apena”, będąc w niej m.in. dyrektorem i prezesem zarządu. W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku objął mandat radnego Miejskiej Rady Narodowej, a w grudniu 1980 roku został jej przewodniczącym  Od kwietnia 1981 do stycznia 1982 był - po raz pierwszy – prezydentem Bielska-Białej. Z funkcji ten odwołano go w stanie wojennym. Po raz drugi na urząd prezydenta wybrany został w roku 2002. Funkcję tę sprawował przez 16 lat, do roku 2018. W pogrzebie wzięło udział wielu mieszkańców miasta (czytaj tutaj). Zakończyła się pewna epoka w dziejach miasta. Ale czy na pewno? Miastem nadal rządzą wychowankowie Krywulta, ludzie przez niego naznaczeni i ukształtowani. 

Grudzień – Ziemia obiecana

8 grudnia do Bielska-Białej dotarł transport z elementami cerkwi prawosławnej, zdemontowanej w podlaskiej wsi Zaścianek (https://lubbie.pl/aktualnosci/kosciol-wang-w-bielsku-bialej-tak-ale-prawoslawny). Cerkiew zostanie złożona na nowo na działce, podarowanej prawosławnej parafii św. Trójcy przez miasto. Budowa cerkwi jest symbolem zmian zachodzących w naszym mieście wraz z przybyciem i osiedleniem się tysięcy Ukraińców, zarówno tych, którzy przyjechali za pracą, jak i tych, którzy schronili się u nas przed rosyjska agresją. Co dwudzieste dziecko w bielskich szkołach pochodzi z Ukrainy (czytaj tutaj).  Bielsko-Biała znowu staje się miastem wielu kultur, religii i narodów. A może nigdy nie przestało takim miastem być? 

Cały rok – 300

W 1723 roku, równo 300 lat temu, Biała uzyskała prawa miejskie. I to właśnie całoroczne wydarzenie uznajemy za najważniejsze! Niestety, oficjalne obchody były dość skromne, nie zrealizowano nawet wszystkich planów wydawniczych, ale za to społeczne obchody, nad którymi patronat objął nasz portal, udały się nadspodziewanie. Miała być Sztafeta 300x300 na 300-lecie Białej, a okazało się że w sztafecie wzięło udział ponad 500 osób. Start i meta znajdowały się w miejscu, w którym w 1723 roku stanęło pierwszych 13 chat, które dały początek nowej osadzie – Białej (czytaj tutaj). Obchody jubileuszu były dobrą okazją, by przypomnieć, że nasze współczesne Bielsko-Biała stoi na dwóch nogach, z których ta małopolska, czyli historyczna Biała, nie jest wcale gorsza ani mniej ciekawa od starszego Bielska.