Pomysł na projekt Polskie Stolice Kultury pojawił się w trakcie konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Tytuł ESK2029 przypadł Lublinowi, ale jakość i wartość projektów przygotowanych przez pozostałe miasta-finalistów, czyli: Bielsko-Białą, Katowice i Kołobrzeg, zasługiwały, w opinii Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, na szczególne docenienie. Uznano że nie można zmarnować tego wszystkie co w tych miastach zbudowano i wypracowano. Program będzie realizowany w latach 2026 -2028, a pierwszą Polską Stolicą Kultury będzie Bielsko-Biała. To duży sukces prezydenta Jarosława Klimaszewskiego i osób z nim współpracujących najpierw przy ESK a później PSK. Dla miasta to duże wyzwanie ale też i ogromna szansa na rozwój, i wypromowanie nie tylko w Polsce.
Celem tego projektu jest zintegrowanie mieszkańców, wzmocnienie ich dumy z własnego miasta oraz podniesienie rangi kultury jako czynnika społecznego i ekonomicznego rozwoju. PSK odkrywa i wzmacnia to, co w miastach jest wyjątkowe – po prostu ludzi, ich historie, tradycje i inicjatywy – mówiła, rozpoczynając konferencję, ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska. – Chciałabym, aby Polska Stolica Kultury była zarówno tytułem, jak i ruchem społecznym, który zmienia sposób myślenia o kulturze i roli miast w jej kształtowaniu. Aby projekt PSK inspirował, łączył, edukował, podkreślając lokalne wartości, oraz umożliwiał ich współtworzenie przez mieszkańców i artystów, a jednocześnie był symbolem autentyczności, jakości w kulturze, do którego inne miasta aspirują. By zostawiał długotrwały ślad, nie tylko w formie wydarzeń, ale długofalowych inicjatyw społecznych, kulturalnych i ekonomicznych. Chciałabym, żeby ten projekt tworzył platformę wymiany doświadczeń, inspirując miasta do dzielenia się wiedzą, modelami działania i strategiami kulturowymi .
Projekt Polskich Stolic Kultury jest jednym z 58 priorytetów rządu przyjętych uchwałą Rady Ministrów 9 września br. Inicjatywa będzie finansowana ze środków budżetu państwa, ale również z Funduszy Norweskich. Już na pewno do kasy miasta wpłynie 1 mln Euro, a to tylko część środków finansowych z jakich będzie mogło korzystać miasto.
W Bielsku-Białej tkamy dobrostan.
Obecny na konferencji w Warszawie prezydent Jarosław Klimaszewski powiedział: Od siedmiu lat budujemy markę naszego miasta poprzez kulturę i, jak widać, to się sprawdza. W proces ubiegania się o tytuł ESK i PSK niesamowicie zaangażowali się nasi mieszkańcy, dając wiele energii i jeszcze więcej projektów - to trzeba podkreślać i docenić.
Bielski program pierwszej Polskiej Stolicy Kultury to ponad 200 wydarzeń na ponad 200 dni 2026 roku, przygotowanych specjalnie z okazji tytułu. Wielkie otwarcie zaplanowano 17 stycznia. Przestrzenie miasta ożyją wtedy tanecznymi korowodami i wydarzeniami performatywnymi, historia kraju i miasta zostanie opowiedziana muzyką podczas koncertu plenerowego przed Ratuszem, a ceremonia otwarcia odbędzie się w Cavatina Hall. W czerwcu w Bielsku-Białej odbędzie się pierwsza odsłona Festiwalu Wędrującego łączącego wszystkie miasta - stolice kultury. Ponadto miasto, wykorzystując potencjał i rozpoznawalność swoich mieszkańców, we współpracy z honorowym obywatelem Bielska-Białej Zbigniewem Preisnerem, organizuje unikalny konkurs przeznaczony dla młodych kompozytorów muzyki inspirowanej obrazem. Efekty będzie oceniało międzynarodowe jury składające się z autorytetów świata filmu i muzyki. Bielsko-Biała chce również, aby w związku tytułem PSK kultura naprawdę zajmowała centralne miejsce w mieście - dlatego w sierpniu 2026 roku na cztery weekendy i jeden tydzień zamknie dla ruchu samochodowego ulicę Zamkową i plac Żwirki i Wigury, zamieniając ją w przestrzeń, w której będzie królowała kultura – powstanie tam miejska promenada kultury. Cały program PSK 2026 jest dostępny na stronie internetowej: https://bb2026.pl/program/
fot. Paweł Sowa
Żródło: Urząd Miasta, Konferencja prasowa inaugurująca projekt
