7 stycznia Prokuratura Okręgowa w Bielsku-Białej umorzyła śledztwo w sprawie wyburzenia kamienicy przy ul. Cyniarskiej. W ten sposób po blisko trzech latach i kilkukrotnych zmianach prokuratora kończy się jedno z najgłośniejszych postępowań. Przypominamy najważniejsze fakty.
Sierpień 2021 – w związku z pracami projektowymi dotyczącymi przebudowy Pl. Wojska Polskiego Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wpisu kamienicy do rejestru zabytków i powiadomił władze miasta, że od momentu wszczęcia procedury nie mogą podejmować żadnych działań, które mogłyby naruszać substancję lub zmieniać wygląd budynku
23 września 2021 – Rada Miejska wyraziła zgodę na nabycie kamienicy przy Cyniarskiej 13 w zamian za oddanie działki deweloperskiej w dzielnicy Kamienica, o powierzchni 1,25 ha. Miejska działka przy ul. Grondysa została wyceniona na 6,5 mln zł, natomiast kamienica przy Cyniarskiej 13 na 6,18 mln zł, zatem spółka Conceptinvestments.pl (właściciel kamienicy) miała dopłacić jeszcze ok. 330 tys. zł. Przed podjęciem uchwały radni klubu Niezależni.BB złożyli interpelację, w której wskazywali na ryzyko związane z wpisem do rejestru zabytków i apelowali o wstrzymanie się z decyzją do czasu ostatecznego wyjaśnienia sprawy. Argumentacja została odrzucona przez Prezydenta Miasta i większość radnych, którzy uchwalili zgodę na zamianę.
23 listopada 2021 – został zawarty akt notarialny umowy zamiany nieruchomości między Prezydentem Miasta a spółką Conceptinvestment.pl, dotychczasowym właścicielem kamienicy przy Cyniarskiej 13; kamienica została przekazana w zarządzanie ZGM, a Conceptinvestment.pl stała się posiadaczem działki deweloperskiej w dzielnicy Kamienica
Listopad 2021 – wyłączenie części placu i początek inwestycji
Grudzień 2021 – decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisie modernistycznej kamienicy do rejestru zabytków (uzasadniona „potrzebą ochrony budynku jako przykładu międzywojennej architektury modernistycznej, a także w celu zachowania jedynego elementu dawnej historycznej zachodniej pierzei ulicy Cyniarskiej”). Władze miasta odwołały się od decyzji Konserwatora do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3 stycznia 2022 - została wydana decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (tzw. ZRID), która obejmowała m.in. rozbiórkę kamienicy. Organ wydający decyzję o realizacji inwestycji drogowej (Prezydent Miasta) nie uwzględnił negatywnej opinii Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
Luty 2022 – władze miasta i wiceminister kultury Jarosław Sellin, pełniący obowiązki Generalnego Konserwatora Zabytków, uzgadniają powołanie Narodowego Instytutu Dziedzictwa jako biegłego do rozstrzygnięcia sporu
Marzec 2022 –Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał decyzję o nakazie rozbiórki budynku przy ul. Cyniarskiej 13 ze względu na stan techniczny stanowiący zagrożenie;
13 maja 2022 – w piątek, po 15.30 czyli po godzinach pracy urzędów, rozpoczęto wyburzanie kamienicy przy Cyniarskiej 13. Na miejscu pojawił się Kierownik Delegatury Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i wydał decyzję o wstrzymaniu rozbiórki. Na polecenie również obecnego na miejscu wiceprezydenta Przemysława Kamińskiego wykonawca nie przerwał prac i dokonał 14 maja całkowitej rozbiórki budynku. Wiceprezydent Kamiński powoływał się na decyzję ZRID oraz nakaz rozbiórki wydany przez PINB (zdaniem Konserwatora wydaną z przekroczeniem uprawnień)
17 maja 2022 – Wojewódzki Konserwator Zabytków skierował do Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej zawiadomienie o „popełnieniu czynu zabronionego w postaci zniszczenia zabytku przez nieznane osoby”. Do postępowania dołączył Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Listopad/grudzień 2022 - Prokurator Andrzej Koterba z Prokuratury Rejonowej Bielsko-Południe przedstawił zarzuty czterem osobom: zastępcy Prezydenta Miasta Przemysławowi Kamińskiemu i trzem innym pracownikom Urzędu Miejskiego i Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. Początkowo prokurator wydał nakaz zawieszenia wiceprezydenta i dwóch innych urzędników w czynnościach służbowych, lecz sąd ten nakaz uchylił. Zostały również uchylone zabezpieczenia majątkowe. Śledztwo było kilkukrotnie przedłużane, włączono do niego również w 2023 roku nowy wątek dotyczący wyceny nieruchomości podczas wymiany z miastem.
2023-2024 – toczy się śledztwo. Początkowo prowadził je prokurator rejonowy Andrzej Koterba, potem krótko prokurator Anna Ormaniec z tej samej Prokuratury Rejonowej, lecz w sierpniu 2023 roku śledztwo zostało przejęte przez Prokuraturę Okręgową w Bielsku-Białej i prokuratora Piotra Borgieła. W trakcie prowadzenia śledztwa zmieniali się też szefowie prokuratur, nadzorujący postępowanie. Do marca 2024 roku szefem Prokuratury Okręgowej była prok. Lidia Łapińska, którą po zmianie Prokuratora Krajowego zastąpił prok. Andrzej Kuklis. W grudniu 2024 roku zrezygnował on z kierowania Prokuraturą Okręgową i od tej pory stanowisko pozostaje nieobsadzone.
7 stycznia 2025 - Prokurator Piotr Borgieł wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa. Podstawą stała się opinia biegłego, który orzekł, że budynek przy u. Cyniarskiej 13 nie przedstawiał wartości zabytkowej.
