Założony został w 1996 roku przez dr Hannę Moszyńską przy ówczesnej Filii Politechniki Łódzkiej. Potem przejęła go, powstała z Filii, Akademia Techniczno-Humanistyczna. Nie miał jednak formalnego statusu uczelnianej jednostki. Do regulacji formalnych doszło dopiero w czasie , gdy opiekę nad nim objął Józef Cegielski. Zarządzenie Rektora ATH o powołaniu Uniwersytetu Trzeciego Wieku, bo o nim mowa, zostało podpisane 25 listopada 2013 roku. Obecnie UTW działa oficjalnie jako jednostka Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego.
.
Członkostwo w Uniwersytecie Trzeciego Wieku odnawia się co roku. W ubiegłym roku czynnych słuchaczy UTW było 283. Zapisy na rok akademicki 2023/2024 trwają od początku września. i jest ogromne zainteresowanie. W sumie od początku istnienia Uniwersytetu przewinęło się przez niego ponad 2,5 tys. osób. Najnowsza wydana legitymacja nosi numer 2585 (stan na 27.09). Wśród słuchaczy jest kilka osób, które w zajęciach uczestniczą od samego początku.
Harmonogram wykładów obejmuje spotkania ze specjalistami z różnych dziedzin: nauk ścisłych, humanistycznych, spotkania z zakresu poradnictwa prawnego, pierwszej pomocy. Program jest zróżnicowany, dostosowany do możliwości i zainteresowań słuchaczy. Wykłady prowadzone są raz w tygodniu, w środę od godz.15.00. Uniwersytet posiada też swoją filię w Wilkowicach, której siedziba mieści się w GOK „Promyk” w Bystrej przy ul. Fałata 4C. Tutaj wykłady odbywają się we wtorki.
Wykłady to najważniejsza część harmonogramu, przeznaczona dla dużej grupy słuchaczy. Bierze w niej udział jednorazowo nawet do 300 osób. Oprócz tego prowadzone są też zajęcie fakultatywne dla małych grup (10-20 osób), których zakres i tematyka dostosowane są do potrzeb słuchaczy. Są to m.in. spacery nordic walking, gimnastyka rehabilitacyjna, pilates, gimnastyka „zdrowy kręgosłup”, lektorat języka angielskiego, kursy komputerowe, zajęcia malarskie czy brydżowe.
Niebawem ruszają zajęcia z cyklu „Gimnastyka umysłu”; które prowadzić będzie trenerka z zakresu mnemotechnik i ćwiczeń na koncentrację uwagi.
Od 24 października do 5 grudnia, wspólnie z Zakładem Psychoprofilaktyki Katedry Psychiatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, realizowany będzie cykl wykładów poświęcony zdrowiu psychicznemu seniorów. Specjaliści zaangażowani w projekt będą mówić m. in. o problemach pocovidowych, różnicach między lekami a suplementami, problemach związanych z bezsennością czy o depresji.
W czasie pandemii – w roku akademickim 2020/2021 – wykłady dla seniorów były nagrywane i udostępniane online. Rok później zajęcia odbywaly się w formule hybrydowej. Na szczęście w roku akademickim 2022/2023 udało się w całości powrócić do zajęć stacjonarnych, co w przypadku seniorów jest szczególnie ważne.
W tym roku zainteresowanie Uniwersytetem bardzo wzrosło – przez cały wrzesień, od poniedziałku do czwartku, gdy przyjmowane są zapisy, telefon ciągle dzwonił, a drzwi do biura prawie się nie zamykały.
21 września grupa 47 osób z UTW uczestniczyła w Katowicach w wydarzeniu„Centralny Klub Pacjenta”. Była to okazja do badań profilaktycznych oraz spotkania m.in. z: prof. Andrzejem Bochenkiem, Mariolą Bojarską-Ferenc,słynną DJ Wiką (seniorka didżejka), Robertem i Justyną Korzeniowskimi czy uczestnikami programu „Sanatorium miłości”.
Bielski UTW zaczyna zajęcia już w pierwszym tygodniu października (uruchomienie fakultetów), a uroczysta inauguracja z udziałem władz Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego i ważnych gości z Bielska-Białej oraz gminy Wilkowice będzie miała miejsce 18 października o godzinie 17.00.