Kilkanaście lat byliśmy sąsiadami; mieszkał w bloku obok. Wysoki, wysportowany. Szkoda, że dopiero po śmierci zainteresowałem się jego historią. Żołnierz Szarych Szeregów, syn generała zamordowanego w Starobielsku. Inżynier elektryk i zapalony żeglarz.
Dwaj bracia
Jerzy Łukoski ps. „Żereń” przyszedł na świat w Toruniu 20.02.1926 jako drugi syn Kazimierza Orlik-Łukoskiego i Ireny Łukoskiej z domu Jung. Jego ojciec gen. bryg. Kazimierz Orlik-Łukoski w czasie Wielkiej Wojny przeszedł cały szlak bojowy II Brygady Legionów Polskich, walczył w 4. Dywizji Strzelców, a w 1919 roku przeszedł do Błękitnej Armii gen. Hallera we Francji. W okresie międzywojennym był m. in. dowódcą 11 Karpackiej DP. W kampanii wrześniowej w ramach Armii „Karpaty” dowodził odcinkiem „Słowacja”. Był więźniem Starobielska i wiosną 1940 został zamordowany przez NKWD.
Jerzy wraz z o 3 lata starszym bratem Andrzejem (ps. „Blondyn”) należał do żoliborskiego PET-u (tajna organizacja samokształceniowa „Przyszłość”) oraz Organizacji Małego Sabotazu „Wawer” i Grup Szturmowych warszawskich Szarych Szeregów Hufca „Południe” (PD). Uczestniczył w wielu akcjach bojowych, m.in. w akcji „Taśma” w Sieczychach koło Wyszkowa (Akcja „Taśma” to szereg akcji zbrojnych wymierzonych w niemieckie posterunki graniczne między Generalnym Gubernatorstwem i terenami polskim włączonymi do III Rzeszy; w ataku na strażnicę Grenzschutzpolizei w Sieczychach koło Wyszkowa w nocy z 20 na 21 sierpnia 1943 r. zginął Tadeusz Zawadzki „Zośka”) i akcji „Wilanów” (Akcja „Wilanów” to uderzenie 26 września 1943 r. na posterunek żandarmerii niemieckiej, policji granatowej i „streifę” na szosie powsińskiej oraz koszary lotników w Wilanowie).
Powstanie
W Powstaniu Warszawskim „Żereń” uczestniczył jako żołnierz Zgrupowania „Radosław” (pułk „Broda 53” – batalion „Zośka” – 2. kompania „Rudy” – 1. pluton „Sad”). Przeszedł szlak bojowy od Woli po Stare Miasto, skąd kanałami trafił do Śródmieścia i dalej na Górny Czerniaków. W trakcie walk na cmentarzu ewangelickim w Śródmieściu 8.08.1944 został ranny w płuco. Z początkiem września wrócił ze szpitala do swojego oddziału, który walczył wtedy na Czerniakowie. Brał udział w słynnej akcji 5 sierpnia 1944 roku, kiedy to żołnierze „Zośki” po brawurowej akcji zdobyli obóz koncentracyjny Gęsiówka, uwalniając 348 więźniów żydowskich z Węgier, któłrzy trafili tam wcześniej z KL Auschwitz.
Po powstaniu trafił do niewoli (nr jeniecki 299430), był leczony od 13.10.1944 r. w szpitalu jeńców AK w Zeithain, potem 14 lutego 1945 roku skierowany został do Stalagu IV B Mühlberg.
Bielski rozdział
W latach 60. XX wieku wraz z żoną lekarką przyjechał do Bielska-Białej; jako inżynier elektryk pracował m. in. Biurze Projektów „Sląsk” w Wapienicy. Był dobrym pływakiem i zapalonym żerglarzem (w Yacht Clubie Polskim w Bielsku-Białej zapamiętano go jako aktywnego członka). Zmarł 23.08.1992, pochowany na cmentarzy komunalnym w Kamienicy (położenie grobu A1-3-4).
