Ciężko wyobrazić sobie większą podłość niż okradanie ludzi bazujące na ich dobroduszności i miłości wobec bliskich. Takich czynów dopuszcza się jednak grupa przestępców działających „metodą na wnuczka”. Jak często tego typu sytuacje mają miejsce w Bielsku-Białej i jak chronić siebie, swoich rodziców i dziadków?
Bielska-Biała nie jest niestety wolne od tego typu przestępczości. Statystyki zaprezentowane nam przez Komendę Miejską Policji jednoznacznie wskazują, że seniorzy z Podbeskidzia powinni się strzec. Jest to także zadanie dla ich dzieci i wnuków.
Dane z ostatnich lat pokazują, że problem narasta. O ile w roku 2021 postępowań wszczętych w związku z metodą „na wnuczka” było 18 (zarówno w Bielsku-Białej, jak i innych komisariatach podległych Komendzie Miejskiej Policji), o tyle w roku 2022 już 42, a w minionym roku 2023 aż 47. Oznacza to, że tyle razy próbowano oszukać seniorów, co zostało zgłoszone. W części przypadków do kradzieży nie doszło za sprawą czujności osób starszych lub ich bliskich.
Nieco inną grupą w statystykach są przestępstwa stwierdzone. Są to przypadki, w których sprawa została skierowana przez policję do prokuratury. Aby do tego doszło muszą istnieć dowody, a sprawca musi zostać zidentyfikowany. Tymczasem niektóre sprawy nie są wykrywane od razu, a dopiero po pewnym czasie. Stąd w roku 2022 przestępstw stwierdzonych było 40, a w roku 2023 aż 81.
Jak dowiedzieliśmy się w Komendzie Miejskiej Policji w Bielsku-Białej, wykrywanie sprawców tego typu przestępstw jest zadaniem trudnym. Dlatego niezwykle ważna jest prewencja i prowadzenie działań profilaktycznych. Świadomość seniorów potrafi bowiem zdziałać cuda i ochronić ich przed kradzieżą niekiedy nawet całych oszczędności życia.
– Policjanci prowadzą zakrojona profilaktykę pośród osób starszych. Organizują różnego rodzaju spotkania i seminaria, na których tłumaczą na czym polegają przestępstwa metodą „na wnuczka”, „na policjanta”. Mówią o tym, jak je rozpoznać oraz jak nie dać się oszukać. Metody oszukiwania często ulegają zmianie. Jako rzecznik prasowy prowadzę kampanię informacyjną, gdzie na witrynie KMP w Bielsku-Białej przestrzegam czytelników przed zagrożeniami ze strony oszustów – mówi portalowi luBBie.pl st. sierż. Sławomir Kocur, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Policji w Bielsku-Białej.
Warto bowiem odnotować, że przestępcy modyfikują swoje działania i zamiast podszywać się pod wnuczków udają np. policjantów. Niestety pomysłowość złodziei – podobnie jak ich perfidia – zdaje się nie mieć granic. Dlatego tym bardziej należy zadbać o edukację seniorów. Takich zadań podejmuje się Policja prowadząc spotkania w klubach seniora, placówkach samorządowych i innych miejscach, gdzie osoby starsze spędzają czas. Dużo dobrego robią w tym obszarze także dzielnicowi. Nic jednak nie zastąpi troski bliskich: dzieci i wnuków.
Nie da się bowiem ukryć, że działania uprzedzające są skuteczniejsze niż poszukiwanie przestępcy po dokonaniu kradzieży. W statystykach policyjnych widać, że sporo osób, najpewniej za sprawą działań edukacyjnych lub własnej przezorności, nie została wyprowadzona w pole przez złodziei. Słowem: ktoś do nich zadzwonił, podszywał się pod wnuczka, ale do przestępstwa nie doszło, a senior ochronił swoje oszczędności.
Niestety w statystykach widać także dużą liczbę ofiar takiego procederu oraz mniejszą liczbę wykrytych przestępstw. Oznacza to, że część bandytów pozostaje jak na razie nieuchwytna. Odsetek przestępstw wykrytych względem przestępstw stwierdzonych jednak rośnie. O ile w roku 2022 było to 12,5 procenta, o tyle w roku 2023 już blisko 28,5. Wzrost skuteczności w namierzaniu przestępców cieszy. Trzeba jednak pamiętać, że niektórzy złodzieje działający w przeszłości „wpadają” dopiero po czasie, np. przy kolejnej próbie oszukania seniora.
Bielska policja może jednak pochwalić się kilkoma dużymi sukcesami w walce z tego typu przestępczością. W marcu zatrzymano łącznie trzy osoby podejrzane o prowadzenie tego typu działalności: jedna z osób, kobieta, działać miała w powiecie bielskim oraz oświęcimskim, natomiast dwaj mężczyźni metodą „na policjanta” aktywni byli w całym kraju. Ich czyny przerwali właśnie policjanci z Bielska-Białej. Zatrzymani mogli okraść co najmniej 10 osób. Teraz grozi im 8 lat pozbawienia wolności. Niewykluczone też, że wkrótce w sprawie dojdzie do kolejnych zatrzymań.
Surowe kary i coraz lepsza skuteczność policji w walce z tego typu przestępczością nie powstrzymują jednak kolejnych osób przed podejmowaniem takiej działalności. Dlatego tym ważniejsze jest edukowanie seniorów zarówno przez policję, instytucje państwowe i samorządowe, wspólnoty religijne, jak i krewnych. Edukacji towarzyszyć powinna także bliskość – zwykła i rodzinna obecność. Jeśli bowiem na co dzień żyjemy z dziadkiem lub babcią, znamy ich i wiemy „co u nich słychać”, to zauważymy, gdy zaczną zachowywać się nietypowo, np. po telefonie od potencjalnych złodziei. Gdy zaś seniorzy żyją nie z nami, a obok nas, wówczas możemy nie zauważyć co się dzieje, czym ułatwimy zadanie przestępcom.
